De arbeidskostenverlagende maatregelen: welke impact op de werkgelegenheid en de overheidsfinanciën in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? [ Focus 36 - 18/06/2020]

Welke arbeidskostenverlagende maatregelen kunnen de gewesten gebruiken en waarom moeten ze worden geëvalueerd?

Jobcreatie staat hoog op de politieke agenda. Sinds de zesde staatshervorming werd een groot aantal bevoegdheden op het gebied van werkgelegenheid overgeheveld naar de gewesten. Daardoor kunnen ze hun werkgelegenheidsmaatregelen afstemmen op de realiteit van hun arbeidsmarkt. Tot de maatregelen waarvan de gewesten gebruik kunnen maken, behoren maatregelen die erop gericht zijn de arbeidskosten te verlagen om ondernemingen aan te zetten meer aanwervingen te doen. Twee belangrijke financiële werkgelegenheidssteunmaatregelen die werden overgeheveld naar de gewesten zijn de activeringspremies van  de werkloosheidsuitkeringen en de regionale doelgroepgerichte werkgeversbijdrageverminderingen. Die maatregelen, waarvan de toegangsvoorwaarden betrekking hebben op de eigen criteria van de werknemers (zoals de leeftijd of werkloosheidsduur) zijn sindsdien geregionaliseerd. Het federale niveau blijft bevoegd voor de socialebijdrageverminderingen afhankelijk van de eigen kenmerken van de werkgevers of sectoren.

• Door de activeringspremies van de werkloosheidsuitkeringen kan elke werkloze die daar gebruik van maakt een deel van zijn werkloosheidsuitkering blijven ontvangen wanneer hij opnieuw gaat werken. De werkgever kan dan het premiebedrag afhouden van het nettoloon dat aan de begunstigde werknemer moet worden betaald. Het doel van die uitkering is tweeledig: ze wil werkgelegenheid creëren door ze te subsidiëren en zich tegelijkertijd richten op de werklozen die verder verwijderd zijn van de arbeidsmarkt.
• De socialebijdrageverminderingen die door de werkgevers worden betaald, zijn een andere manier om de arbeidskosten te verlagen. Zij kunnen daar gebruik van maken op voorwaarde dat aan bepaalde criteria wordt voldaan. De socialebijdrageverminderingen verschillen van de activeringspremies door hun praktische toepassing, maar uiteindelijk vormen ze allebei loonsubsidies waarmee de werkgevers hun loonkosten kunnen doen laten dalen.

Deze publicatie analyseert eerst de impact van een verhoging van de activeringspremies op de werkgelegenheidscreatie en de budgettaire kosten voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG). Vervolgens wordt een gelijkaardige oefening gemaakt voor de gerichte socialebijdrageverminderingen. Daardoor kunnen de resultaten van de twee impactanalyses worden vergeleken.