Perscommuniqués (5)

Op verzoek van de sociale partners heeft het Federaal Planbureau de bedrijfstakken geanalyseerd die de afgelopen jaren hun onderzoeks- en ontwikkelingsinspanningen hebben uitgebreid om te bepalen of deze ontwikkeling gepaard ging met de binnenlandse productie van nieuwe producten of met een verandering in de positie van België in mondiale waardeketens ten gunste van onderzoeksactiviteiten en ten koste van productieactiviteiten. Van de vier onderzochte bedrijfstakken zijn er voor Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten aanwijzingen van een relatieve specialisatie in Onderzoek en Ontwikkeling (O&O) die gedeeltelijk losgekoppeld is van eigen productie. Voor de andere bedrijfstakken zijn er meer aanwijzingen van een colocatie van O&O en productie in België.

In het kader van het Observatorium voor de farmaceutische industrie heeft het Federaal Planbureau de concurrentiepositie van deze industrie in Europa geanalyseerd. Als een speler van de industriële reorganisatie naar hoogtechnologische en op kennis gebaseerde activiteiten is de farmaceutische industrie een bedrijfstak die een grote productiviteitsgroei heeft laten optekenen en tegelijkertijd de werkgelegenheid heeft verhoogd. Dankzij de mobilisering van middelen voor innovatie heeft de farmaceutische industrie haar positie in Europa bestendigd en blijft België een geliefde bestemming om haar activiteiten te vestigen.

Tijdens de periode 1970-2015 wordt de vertraging van de bbp-groei per persoon in België hoofdzakelijk verklaard door een afname van de groei van de arbeidsproductiviteit. Tot het midden van de jaren 80 heeft de daling van het aantal gewerkte uren per persoon ook bijgedragen tot die vertraging.

De evolutie van de arbeidskosten per eenheid product heeft een belangrijke impact op de prijscompetitiviteit van een economie. De arbeidskosten per eenheid product worden gedefinieerd als de loonkosten die nodig zijn voor de productie van een eenheid toegevoegde waarde, namelijk het aandeel van de productie van een activiteitensector dat in België wordt verwezenlijkt. Voorgaande studies van het Federaal Planbureau hebben aangetoond dat die evolutie niet alleen een invloed heeft op de performantie van België op het vlak van buitenlandse handel, en dus op het saldo van de lopende rekening, maar tevens op de relatieve positie van de Belgische economie op de Europese markt, in termen van toegevoegde waarde of productie.

Sommige economen wijzen op het feit dat bepaalde taken die door hooggeschoolden worden uitgevoerd, maar waarbij veel gebruik wordt gemaakt van informatie- en communicatietechnologie (ICT) en waarvoor relatief weinig persoonlijk contact nodig is, redelijk makkelijk kunnen worden uitbesteed aan bedrijven in het buitenland. Informaticaspecialisten, accountants, radiologen en andere beroepen die een redelijk hoog scholingsniveau vereisen zouden hierdoor meer concurrentie uit lageloonlanden ondervinden dan bijvoorbeeld horecapersoneel, schoonmakers, beveiligingspersoneel en andere beroepen die persoonlijke diensten verlenen zonder hoge diplomavereisten. Deze visie impliceert dat het verband tussen het scholingsniveau en de evolutie van lonen en werkgelegenheid niet eenduidig is. Het Federaal Planbureau heeft een analyse gemaakt waarin wordt nagegaan in welke mate het scholingsniveau en de beroepscategorie van werknemers de evolutie van lonen en tewerkstellingskansen verklaren.