De Belgische economische groei zou -0,1% bedragen in 2012 en uitkomen op 0,7% in 2013 (14/09/2012)

Een lage bbp-groei in de eurozone in 2013 ...

De economische groei in de eurozone wordt sinds het tweede kwartaal van 2011 aangetast door de wereldwijde groeivertraging en – vooral – door de schuldencrisis. De economische activiteit daalde in het vierde kwartaal van 2011 en het tweede kwartaal van 2012. Binnen de eurozone zijn de groeiverschillen aanzienlijk. Een aantal landen kampt met een zware recessie en met ernstige budgettaire problemen, terwijl de economische activiteit in andere landen tot nog toe vrij goed heeft standgehouden. Tegenvallende vertrouwensindicatoren geven echter aan dat ook zij niet immuun zijn gebleven voor de aanhoudende onzekerheid over de toekomst van de eurozone en voor de verslechterde groeivooruitzichten elders in de wereld. Daardoor zou de economie van de eurozone als geheel verder krimpen in het derde kwartaal, wat op jaarbasis resulteert in een negatieve volumegroei van -0,5% in 2012.

Pas in de loop van 2013 zou de economische activiteit in de eurozone als geheel licht aantrekken, in navolging van de internationale conjunctuur en voor zover de eurocrisis geen uitbreiding neemt. Niettemin blijft de bbp-groei in 2013 beperkt tot 0,3%.

Het internationaal scenario blijft uitermate onzeker. Vooral de doeltreffendheid waarmee de eurocrisis wordt bestreden zal bepalend zijn voor de ontwikkeling van het vertrouwen van beleggers, producenten en consumenten. Bijkomend vertrouwensverlies kan het basisscenario, nl. een voorzichtig herstel van de Europese economie, in het gedrang brengen.

... en bijgevolg een matig herstel voor de Belgische economie

De Belgische economie zou in 2012 een lichte krimp laten optekenen (-0,1%), dit tegen de achtergrond van de ongunstige Europese conjunctuur en van de reeds genomen budgettaire maatregelen. Rekening houdend met de recente evolutie van het consumenten- en ondernemersvertrouwen, zou de economische activiteit zich, na een uitgesproken daling in het tweede kwartaal, stabiliseren in het derde kwartaal. Vanaf het vierde kwartaal van 2012 zou de bbp-groei geleidelijk aantrekken in het zog van een voorzichtige conjunctuuropleving in de eurozone, wat resulteert in een economische groei van 0,7% in 2013.

De Belgische uitvoer leverde in het eerste kwartaal van 2011 nog een behoorlijke groeiprestatie, maar verloor daarna aan elan door de verslechtering van de internationale conjunctuur. Op jaarbasis kwam de uitvoergroei in 2011 nog uit op 5,5%, maar voor 2012 wordt een terugval van 0,9% verwacht. De uitvoer zou net zoals de buitenlandse afzetmarkten licht aantrekken vanaf het vierde kwartaal van 2012, wat resulteert in een gemiddelde uitvoergroei van 2% in 2013. De lopende rekening van de betalingsbalans vertoont sinds 2011 een tekort als gevolg van de hoge olieprijzen (uitgedrukt in euro) en de beperkte volumegroei van de uitvoer.

Het reëel beschikbaar gezinsinkomen nam vorig jaar af met 0,8%. Die daling was grotendeels toe te schrijven aan een lager inkomen uit vermogen en aan de inflatieversnelling. De particuliere consumptie hield niettemin stand (+0,2%) dankzij een beduidende terugval van de spaarquote. De koopkracht zou in 2012 verder afnemen (-0,8%) door de zwakke conjunctuur en door de reeds genomen begrotingsmaatregelen en in 2013 een bescheiden groei laten optekenen (0,7%). Het consumentenvertrouwen is sedert midden 2011 sterk afgenomen, vooral door de toegenomen vrees voor werkloosheid. Daardoor zou de particuliere consumptie meer in lijn evolueren met het beschikbaar inkomen (-0,5% in 2012 en +0,5% in 2013).

De investeringen van de ondernemingen zetten van midden 2010 tot midden 2011 een sterke groeiprestatie neer. Daardoor kwam de jaargroei van de bedrijfsinvesteringen in 2011 uit op 8,6%, ook al werd de investeringsactiviteit in de tweede jaarhelft teruggeschroefd. Tegenvallende afzetperspectieven begonnen het ondernemersvertrouwen immers aan te tasten. In 2012 zouden de ondernemers behoedzaam blijven, al ontwikkelde hun investeringsactiviteit zich in het eerste semester gunstiger dan verwacht. Daardoor zouden de bedrijfsinvesteringen dit jaar een bescheiden groei van 0,9% laten optekenen. In 2013 zouden de bedrijfsinvesteringen met 1,6% aantrekken.

De gezinnen zouden in 2012 voor het tweede jaar op rij hun investeringen in woongebouwen fors terugschroeven (-3,8%, na -5,3% in 2011). De gunstige effecten van de tijdelijke btw-verlaging (2009-2010) zijn immers uitgedoofd, het reëel beschikbaar inkomen brokkelt in beide jaren af en de economische onzekerheid heeft het vertrouwen van de gezinnen aangetast. Geholpen door de momenteel gunstige financieringsvoorwaarden voor hypothecair krediet wordt in 2013 een bescheiden herneming van de gezinsinvesteringen verwacht van 1%.
Rekening houdend met alle gekende maatregelen zou de jaarlijkse volumegroei van de overheidsconsumptie in 2012 en in 2013 beperkt blijven tot ruim 1%. Het groeipad van de overheidsinvesteringen (5,3% in 2011 en 8,4% in 2012) wordt in belangrijke mate bepaald door infrastructuurwerken van de lokale overheid. In 2013 zouden de overheidsinvesteringen met ruim 8% worden teruggeschroefd.

Het aantal werklozen stijgt

De binnenlandse werkgelegenheid nam in 2011 nog aanzienlijk toe. In jaargemiddelde termen bedroeg de nettostijging bijna 62 000 personen. Tegen de achtergrond van een zwakke conjunctuur in 2012 en een economische heropleving in 2013, is de werkgelegenheid in het eerste kwartaal van 2012 beginnen dalen en zou ze pas vanaf begin 2013 hernemen. In jaargemiddelde termen neemt de binnenlandse werkgelegenheid in 2012 toch nog toe met 11 000 personen omdat het kwartaalprofiel van 2011 zorgt voor een gunstig uitgangspunt en stijgt ze in 2013 met 13 700 personen. Bijna de helft van de netto-werkgelegenheidscreatie tijdens de jaren 2012-2013 is toe te schrijven aan een verdere toename van het aantal dienstenchequebanen.

De werkgelegenheid nam in 2011 sterker toe dan de beroepsbevolking, waardoor het aantal werklozen (met inbegrip van de niet-werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen) gemiddeld met 26 000 afnam. Hun aantal zou dit jaar echter toenemen met 9 100 en volgend jaar met 24 000. De geharmoniseerde Eurostat-werkloosheidsgraad voor België stijgt daardoor van 7,2% in 2011 tot 7,4% in 2013.

De inflatie koelt in 2013 af tot gemiddeld 1,8%

De Belgische inflatie, gemeten aan de hand van het nationaal indexcijfer van de consumptieprijzen, zou afkoelen van 2,9% in 2012 tot 1,8% in 2013. Die vertraging is grotendeels toe te schrijven aan een lichte daling van de prijs voor ruwe olie. Ook valt het opwaartse effect van enkele fiscale maatregelen op de inflatie in 2012 (bijna 0,2 procentpunt) weg uit de jaar-op-jaargroei van de consumptieprijzen begin 2013.

De toename van de gezondheidsindex, die niet beïnvloed wordt door het prijsverloop van benzine en diesel, zou 2,7% bedragen in 2012 en 1,9% in 2013. De huidige spilindex voor de overheidswedden en sociale uitkeringen (119,62) zou overschreden worden in november 2012. De volgende spilindex (122,01) wordt niet bereikt in 2013.