Economische Begroting 1997 - Begrotingscontrole (17/02/1997)

De voorliggende Economische Vooruitzichten bevestigen grotendeels de vorige vooruitzichten van juli j.l. Alhoewel de voorziene conjuncturele verbetering zich vroeger en sterker doorzette dan aanvankelijk gedacht - waardoor de reële groei in 1996 hoger uitviel dan verwacht - blijft het voorspelde groeicijfer voor 1997 gehandhaafd op 2,1%. Deze jaargemiddelde groei gaat impliciet uit van een groei die iets lager is bij het begin van het jaar en gaandeweg toeneemt.

De fundamentele factoren die de groei in 1997 zouden moeten ondersteunen, lijken aanwezig.

Vooreerst werd in onze buurlanden vanaf de lente van vorig jaar een groeiherleving vastgesteld. Dit was het meest duidelijk in Duitsland en Frankrijk die voordien, net als België, gedurende één of meerdere kwartalen een terugval van de economische activiteit hadden gekend. In de tweede jaarhelft van 1996 kwam de groei in de drie buurlanden uit op iets meer dan 2% op jaarbasis. In de loop van 1997 zou dit groeipercentage aangehouden blijven.

Een tweede factor die de groei zal ondersteunen is de evolutie van de wisselkoersen. De recente ontwikkelingen op de wisselmarkten houden geen verzwakking in van de bef tegenover de sterke munten van het ems, maar zijn een gevolg van de versteviging van o.a. de Italiaanse lire, het Britse pond en vooral de Amerikaanse dollar. Na de depreciatie van de effectieve wisselkoers van de Belgische frank met ongeveer 2% in 1996 en onder de veronderstelling dat de wisselkoersen hun huidige niveau zouden behouden, zou met name onze uitvoer in 1997 sterk ondersteund worden.

Ten derde blijven de internationale rentevoeten historisch laag. Daarbij komt nog dat het langetermijnrenteverschil met Duitsland tijdens de afgelopen twaalf maanden met 50 basispunten afgenomen is. Daarenboven lijkt op korte termijn in continentaal Europa weinig reden te bestaan om voor een verhoging van de rentevoeten te vrezen.

Een vierde groeiondersteunende factor is de winstgevendheid van de Belgische bedrijven. Ondanks de zwakke groei in 1996 viel de rendabiliteit van de ondernemingen tijdens dat jaar niet terug. In 1997 zou de winstgevendheid zich handhaven op het peil van vorig jaar.

Als vijfde factor, ten slotte, kan erop gewezen worden dat de prijsontwikkeling volledig onder controle blijft. De inflatie-opstoot rond de jaarwisseling is te verklaren door de samenloop van een aantal factoren, waarvan de impact op de maandelijkse inflatie (t/t-12) in de loop van 1997 geleidelijk aan zou verminderen. De loonstijgingen blijven beperkt als gevolg van de loonnorm. Deze laatste factor, samen met de muntevolutie, verbetert de concurrentiepositie van ons land.

De groei in 1997 zal ondersteund worden door zowat alle BBP-componenten, maar vooral door de bedrijfsinvesteringen en de uitvoer. De toename van deze laatste twee componenten wordt verklaard door de vijf hierboven aangegeven fundamentele elementen. De nbb-enquêtes geven eveneens aan dat zowel de buitenlandse orders als de investeringen in de verwerkende nijverheid opwaarts gericht blijven. Na een cyclische afbouw van de voorraden in 1996 zouden deze in 1997 opnieuw toenemen. De bijdrage van de investeringen in woongebouwen tot de groei zou, ondanks de merkbare verbetering sinds de tweede helft van 1996, al bij al beperkt blijven.

De groei van het privé-verbruik in 1997 zou gevoed worden door een geringe toename van het gezinsinkomen en een verdere, zij het minieme, daling van de spaarquote. Het streven in België en in de meeste Europese landen naar het behalen van de deficit-norm van Maastricht heeft een algemene reële rentedaling mogelijk gemaakt, wat mede de dollarappreciatie in de hand heeft gewerkt. De positieve weerslag hiervan op de groei zou de negatieve impact van de saneringsmaatregelen overtreffen. Op een gelijkaardige wijze leidt de loonnorm enerzijds tot een verbetering van het concurrentievermogen, maar anderzijds tot een beperking van het looninkomen van de gezinnen. Deze factoren maken dat, meer nog dan in de vorige vooruitzichten, de groei gedragen wordt door de uitvoer en in mindere mate door het gezinsverbruik.

De gemiddelde jaarinflatie zou in 1997 stabiliseren in vergelijking met 1996: +2,0% voor de traditionele consumptieprijsindex en +1,7% voor de gezondheidsindex. De daling van de nominale effectieve wisselkoers van onze munt zou leiden tot een verdere, zij het beperkte, stijging van de onderliggende inflatie. Van de herneming van de groei daarentegen zou nauwelijks druk op de prijzen uitgaan.

Naarmate het jaar vordert en de groei aantrekt, zou de jobcreatie belangrijker worden. Ook de toenemende arbeidsherverdeling zou bijdragen tot het scheppen van arbeidsplaatsen. Al bij al zou de verbetering van de toestand op de arbeidsmarkt echter beperkt blijven. De jaargemiddelde werkloosheidsgraad volgens gestandaardiseerde Eurostat-definitie zou in 1997 constant blijven op 10,1%.