Ontkoppeling tussen economische groei en uitstoot van CO2 : waarom? (14/06/2006)

Federaal Planbureau bestudeert band tussen economie en luchtvervuiling

Het Federaal Planbureau stelt al verschillende jaren de milieurekeningen op voor België, waaronder de satellietrekening voor luchtvervuiling (de National Accounting Matrix including Environmental Accounts – Air). De Belgische NAMEA Air bevat momenteel gegevens met betrekking tot de uitstoot van broeikasgassen, verzurende gassen, fotochemische gassen, fijn stof en lood voor het jaar 1990 en de periode 1994-2002. De polluent die het laatste decennium het meest in de belangstelling gestaan heeft, is zonder twijfel CO2 , waarvan de emissies nauw samenhangen met het energieverbruik. De Special Topic in deze STU onderzoekt via decompositie-analyse welke de drijvende krachten waren achter de veranderingen in de uitstoot van CO2 door Belgische bedrijven en overheid (ingedeeld in 34 bedrijfstakken) tussen 1990 en 2002. Emissies door huishoudens (verkeer, verwarming...) worden hier niet in rekening gebracht. Bedrijven en overheid samen namen in 2002 76% van de totale CO2 -uitstoot voor hun rekening. In datzelfde jaar was CO2 goed voor 87% van de totale uitstoot van de in het Kyotoprotocol in aanmerking genomen broeikasgassen.

Determinanten van de evolutie van de CO2 -uitstoot door de Belgische bedrijven en overheid

Tussen 1990 en 2002 nam het Belgische bbp (tegen constante prijzen) toe met 24%. De groei van de CO2 -uitstoot door bedrijven en overheid bleef evenwel beperkt tot 2,5%. De decompositie- analyse identificeert drie factoren die deze uiteenlopende evolutie verklaren: veranderingen in de economische structuur (deïndustrialisering) in de richting van minder CO2 -intensieve activiteiten, de evolutie van de energiemix in de richting van energiedragers met een lagere koolstofinhoud (bijvoorbeeld de vervanging van kolen door gas in de elektriciteitscentrales), en de afname van de energie-intensiteit van de Belgische productie (vooral in de landbouw- en dienstensector). De uitstootverlagende impact van elk van die drie factoren was over de beschouwde periode ongeveer even groot (zie figuur). Hun gezamenlijke impact was echter onvoldoende om de totale CO2 -uitstoot door bedrijven en overheid in 2002 onder het niveau van 1990 te doen uitkomen.

Graph 1 - De uiteenlopende evolutie van bbp en CO 2 -uitstoot: relatief belang van de verklarende factoren