Page Title

Publicaties

Om de transparantie en informatieverstrekking te bevorderen, publiceert het FPB regelmatig de methoden en resultaten van zijn werkzaamheden. De publicaties verschijnen in verschillende reeksen, zoals de Vooruitzichten, de Working Papers en de Planning Papers. Sommige rapporten kunnen ook hier geraadpleegd worden, evenals de nieuwsbrieven van de Short Term Update die tot 2015 werden gepubliceerd. U kunt op thema, publicatietype, auteur en jaar zoeken.

Primaire arbeidsongeschiktheid en invaliditeit van de werknemers in België: wat zijn de verklarende factoren? Een analyse op basis van EU-SILC-gegevens [ Working Paper 04-22 - ]

In de context van de aanzienlijke toename van het aantal begunstigden van de ziekte- en invaliditeitsverzekering in België in de afgelopen 20 jaar, beogen we een verklarend model voor arbeidsongeschiktheid te ontwikkelen. Op basis van SILC-gegevens identificeren en rangschikken we de effecten van verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op de kans dat werknemers overgaan van het ene sociaal-economische statuut naar het andere, en in het bijzonder van en naar primaire arbeidsongeschiktheid en invaliditeit.

  Auteurs

, ,
 
A : Auteur, C : Contribuant

  Publicatietype

Working Papers

De Working Paper presenteert een studie of analyse die het FPB op eigen initiatief uitvoert.

Synthese

Al meer dan 20 jaar merken we een aanzienlijke stijging van het aantal begunstigden van de arbeidsongeschiktheidsverzekering en de daarmee samenhangende uitgaven. In dit kader voert het Federaal Planbureau, in opdracht van en in samenwerking met het RIZIV, een onderzoeksproject uit om een projectiemodel te ontwikkelen voor de primaire arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsuitkeringen van het RIZIV. Dit project bestaat uit twee fasen: de eerste fase beoogt de ontwikkeling van een verklarend model voor arbeidsongeschiktheid en invaliditeit op basis van microgegevens; de ontwikkeling van het projectiemodel zal het voorwerp zijn van de tweede fase. Deze Working Paper maakt deel uit van de eerste fase van het project.

We trachten de effecten van verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op de kans om van het ene statuut naar het andere over te gaan (werk, werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, invaliditeit, pensionering) na te gaan en in volgorde van belang te rangschikken. Potentiële factoren zijn sociaal-demografische en sociaal-economische kenmerken, gezondheidsomstandigheden, economische fluctuaties en institutionele veranderingen. 

We beperken ons tot de populatie van 18 tot 64 jaar die rechtstreeks betrokken is bij de overgang van en naar arbeidsongeschiktheid en invaliditeit, en sluiten ambtenaren uit omdat voor hen een specifieke ziekteregeling geldt. Daarnaast richten we ons in deze paper op de werknemers, die 85 % van de studiebasis uitmaken, en waarvoor we over meer informatie beschikken dan voor de zelfstandigen of andere statuten (studenten, huisvrouw/huisman, andere inactieven). 

We tonen aan dat gezondheidsgerelateerde indicatoren een belangrijke impact hebben op de kans om in een ziekteregeling te belanden, en dat vooral een subjectieve gezondheid die als goed of zeer goed wordt beoordeeld die kans sterk doet afnemen. Omgekeerd vergroot een functionele beperking of een chronische ziekte de kans om in een dergelijke regeling te belanden. Een lager niveau van menselijk kapitaal, gemeten naar opleidingsniveau, heeft een positief effect op de kans om in een ziekteregeling te belanden in plaats van te werken. Dit kan worden verklaard door een inkomenseffect, en voor personen die in de voorafgaande periode werk hadden, kan het ook verband houden met de jobinhoud en de mate van tevredenheid over het werk. Van de personen die in de voorafgaande periode werkloos waren, hebben jongere personen een grotere kans om in een ziekteregeling terecht te komen. Dit fenomeen kan worden toegeschreven aan de intensievere controle en opvolging van jongere werklozen in hun zoektocht naar werk, waardoor de psychosociale belasting groter wordt. De ziekteregelingen zouden dan als een substituut voor werkloosheid fungeren. Na het verlaten van de werkloosheid keren mannen vaker terug naar de arbeidsmarkt dan vrouwen, en vrouwen blijven vaker dan mannen in een ziekteregeling of een andere vorm van inactiviteit. Van de personen van 50 jaar of ouder die in de voorafgaande periode werkten, hebben de jongere onder hen ook een grotere kans om in een ziekteregeling te belanden, die dan als een substituut voor vervroegde uittreding zou fungeren.

In het algemeen bevestigen de resultaten in deze Working Paper een aantal hypothesen betreffende de determinanten van de overgang van personen van en naar arbeidsongeschiktheid, en zijn ze in overeenstemming met de literatuur.

Deze studie heeft echter de beperkingen van de EU-SILC-gegevens aan het licht gebracht, waaronder de verklarende aard ervan, of het ontbreken van bepaalde variabelen die in de literatuur als relevant zijn aangemerkt. Daartoe behoren de mentale belasting en de zwaarte van het werk, hoewel de laatste twee indicatoren bijzonder moeilijk te construeren zijn op basis van objectieve gegevens. Deze beperkingen zetten ons ertoe aan in de toekomst andere gegevensbronnen te verkennen en na te gaan of deze de genoemde beperkingen kunnen helpen overwinnen bij de constructie van een nieuw verklarend model.

  Verwante documenten

    None

  Beschikbare gegevens

None

Please do not visit, its a trap for bots