Internationale samenwerking en instrumenten voor de besluitvorming in het klimaatbeleid [ Planning Paper 89 - 01/08/2001]

De Paper bundelt de resultaten van een studieopdracht die de Task Force Duurzame Ontwikkeling (tfdo) van het Federaal Planbureau uitvoerde binnen het Global Change-programma van de Federale Diensten voor Wetenschappelijke, Technische en Culturele Aangelegenheden (dwtc). De studie gebeurde in onderaanneming van het Center for Operations Research and Econometrics (core) van de Université catholique de Louvain (ucl). Zij vormde een interdisciplinair onderzoeksnetwerk met het Institut d'Astronomie et de Geophysique George Lemaître (astr) van de ucl en het Centrum voor Economische Studies (ces) van de Katholieke Universiteit Leuven (kul). Het project kreeg de naam climneg mee. Dat staat voor "Climate Negotiations and Belgian Strategies".

De tfdo nam in dit netwerk de bijzondere functie in van intermediair tussen de Belgische beleidmakers en de internationale onderhandelaars enerzijds en de academische wereld anderzijds. In deze hoedanigheid nam ze actief deel aan de nationale, Europese en internationale onderhandelingen inzake klimaatverandering. Een traditie die is begonnen met deelname aan de onderhandelingen ter voorbereiding van de Wereldconferentie over Milieu en Ontwikkeling in Rio de Janeiro (1992) zet ze verder tot op de dag van vandaag. Daarbij nam ze ook deel aan de onderhandelingen voor de ondertekening van het Kyotoprotocol (1997). Sinds de ondertekening van dit protocol, volgde de tfdo prioritair de onderhandelingen betreffende het gebruiksklaar maken van de verschillende flexibele mechanismen voor internationale samenwerking die werden aangenomen in Kyoto. De doorstroming van de verzamelde kennis gebeurde geregeld via seminaries, zowel binnen als buiten het climneg-netwerk. De Planning Paper vormt de verzameling van de belangrijkste geschreven bijdragen van de tfdo aan de werkzaamheden van het climneg-netwerk. De zes hoofdstukken vormen een samenhangend geheel, maar kunnen ook afzonderlijk gelezen worden.

De Paper analyseert uitgebreid de evolutie van de internationale samenwerking en bespreekt de voornaamste beleidsinstrumenten in het klimaatbeleid, volgens een geijkte typologie. Hoofdstuk I biedt het algemeen kader en bespreekt de voortgang in de internationale onderhandelingen. De volgende hoofdstukken hebben ieder betrekking op één type beleidsinstrument. De lezer wordt voor ieder instrument ingewijd in de theoretische concepten die aan de basis ervan liggen. Deze kennis wordt vervolgens toegepast bij de praktische uiteenzetting van hun gebruik in het klimaatbeleid. De analyse is het meest uitgebreid voor de instrumenten die volgens het Klimaatverdrag en het Kyotoprotocol een belangrijke vorm van internationale samenwerking vereisen. Ook krijgt de lezer een stand van zaken van de onderhandelingen over hun uitvoering (tot augustus 2000).

Er werd bij het schrijven grote zorg besteed aan de leesbaarheid van de teksten. Dat is nodig om een complexe materie als deze voor een groot publiek toegankelijk te maken. De structuur werd zo helder mogelijk gehouden en het taalgebruik werd soms bewust vereenvoudigd. Om de lezer te helpen, bevindt zich aan het einde van de Paper een index en een lijst van afkortingen. Dit resultaat was slechts mogelijk dankzij een nauwe samenwerking tussen auteur en redacteur.