Economische Begroting 2000 (22/02/2000)

Duidelijk herstel van de economische groei in de loop van 1999

Dankzij het herstel van de wereldeconomie en van onze export, is de economische groei in België merkelijk versneld in de tweede helft van 1999. De betere vraagvooruitzichten in de verwerkende industrie remden de sterke voorraadafbouw af die typerend was voor de eerste helft van 1999. Over heel 1999 zou de reële bbp-groei 2,3 procent bedragen, dankzij de dynamiek van de niet-industriële bedrijfsinvesteringen, de positieve bijdrage van de buitenlandse handel en een gestaag groeiende privé-consumptie. De opwaartse herziening van de groei in 1999 vond vooral zijn oorsprong in het herstel van onze exportmarkten, terwijl de impact van de dioxinecrisis op de economie beperkt is gebleven (die impact werd door het FPB geschat op 0,2 procent van het bbp in 1999). Het stijgend profiel dat de Belgische economie vertoonde in de loop van vorig jaar, leidt op zich reeds voor het jaar 2000 tot een zgn. positief overloopeffect op de groei van het bbp en van de belangrijkste componenten van de finale vraag.

De economische groei in 2000 getrokken door de export en de binnenlandse vraag

De groeivooruitzichten van de wereldeconomie en van de wereldhandel zijn de laatste zes maanden versterkt. Dat komt niet alleen door een aanhoudende groeidynamiek van de Amerikaanse economie en het herstel van de opkomende economieën, maar ook door een Europese conjunctuur die steeds betere perspectieven biedt. De groei van de Belgische exportmarkten, zowel binnen als buiten Europa, zou dit jaar dus versnellen (nl. 6,5 procent tegenover 4,3 procent vorig jaar).

Voor het eerst sinds het begin van de jaren 90, zou de Belgische exportgroei, dankzij een gevoelige verbetering van de prijscompetitieve positie, lichtjes boven de groei van de potentiele uitvoermarkt uitkomen. Die verbetering komt enerzijds door de gecumuleerde depreciatie van de wisselkoers van de euro in de loop van 1999-2000 en anderzijds door de afname van de relatieve loonkosten per product vergeleken met onze belangrijkste handelspartners. De geringe stijging van de loonkosten per product is op zijn beurt te verklaren door de toepassing van het centraal akkoord 1999-2000, de aanzienlijke vermindering van werkgeversbijdragen in 2000 en de toename van de productiviteit per gewerkt uur.

Grafiek 1 - Evolutie loonkosten België in vergelijking met belangrijkste handelspartners (1987=100

Door een sterke positieve bijdrage van de voorraadveranderingen zou de binnenlandse vraag dit jaar sneller groeien dan vorig jaar. Niet alleen zou er een einde komen aan de in 1999 waargenomen afbouw van de voorraden, maar, in het licht van de betere vraagvooruitzichten, zouden de voorraden zelfs opnieuw aangevuld worden. De bedrijfsinvesteringen die vorig jaar opgedreven werden door de uitzonderlijke uitgaven voor hardware en software om de overgang naar het jaar 2000 te vergemakkelijken, zouden dit jaar een kleinere toename kennen. Ondanks die lichte vertraging zou de investeringsquote in de marktsector (bedrijfsinvesteringen in procent van het bbp) met 0,7 procentpunt toenemen tussen 1998 en 2000. Na nagenoeg een stabilisering in 1999, zouden de investeringen van de gezinnen in woongebouwen weer een positieve groei kennen.

Grafiek 2 - Investeringsquote in de marktsector

De koopkracht van particulieren, gemeten aan de hand van hun reëel beschikbaar inkomen, zou dit jaar met 2,3 procent stijgen tegenover 1,4 procent vorig jaar. De belangrijkste factoren die de meer gestage toename van het beschikbaar inkomen van de particulieren verklaren, zijn: de sterkere groei van de werkgelegenheid (ruim 53.000 personen tegenover 44.000 vorig jaar), de iets belangrijkere toename van de bruto-uurlonen voor indexering en het herstel van het inkomen uit vermogen dat voortvloeit uit een stijging van de ontvangen interesten en dividenden. Bijgevolg zou de privé-consumptie, waarvoor tijdens het tweede en derde kwartaal van 1999 een jaar-op-jaar groeivoet kleiner dan 2 procent genoteerd werd, aantrekken en over het jaar 2000 een reële groei van 2,1 procent bereiken. De spaarquote, die sinds 1994 onafgebroken daalde, zou dit jaar ongeveer op het peil van vorig jaar blijven.

In totaal zou de binnenlandse vraag met 2,9 procent stijgen. Rekening houdend met de positieve bijdrage van de netto-export met 0,4 procent, zou het bbp in 2000 met 3,2 procent toenemen.

Na de stijging van de laatste maanden, zou de inflatie geleidelijk dalen in 2000

In 1999 zijn de olieprijzen met ongeveer 40 procent gestegen in vergelijking met hun gemiddeld peil van 1998. Nadat de inflatie bijna 2 procent bereikte eind vorig jaar, zou ze echter geleidelijk dalen. De daling van de bijdrage van de energieprijzen tot de binnenlandse inflatie zou de lichte toename van de onderliggende inflatie immers meer dan compenseren. De onderliggende inflatie zou geleidelijk aantrekken als reactie, met vertraging, op de voorbije stijging van de importprijzen in BEF. Over het jaar 2000, zou de consumptieprijsinflatie 1,5 procent bedragen (tegenover 1,1 procent in 1999), terwijl de gezondheidsindex, die de energieproducten in het bijzonder uitsluit, slechts met 1,3 procent zou toenemen (tegenover 0,9 procent in 1999).

Grafiek 3 - Maandelijks verloop inflatie en vooruitzichten (groeivoet t/t-12, in procent)

De spilindex voor de overheidslonen en de sociale uitkeringen zou in 2000 niet overschreden worden, waardoor dit jaar geen indexering van de overheidslonen en de sociale uitkeringen zou plaatsvinden.

De groei in 2000 zal zeer gunstig zijn voor de jobcreatie

De totale binnenlandse werkgelegenheid zou met ruim 53.000 eenheden toenemen (gegevens op 30 juni), dus 9.000 meer dan in 1999. Die extra toename situeert zich vooral bij de ondernemingen (+47.500 arbeidsplaatsen tegenover +32.000 in 1999), en meer bepaald bij de zogenaamde ‘traditionele’ werkgelegenheid (d.i. buiten de diverse speciale programma’s) in de ondernemingen. In vergelijking met vorig jaar, zou de jobcreatie in het kader van speciale programma’s inderdaad minder groot zijn; de creatie van traditionele werkgelegenheid zou dit jaar ruim 80 procent van de jobcreatie in de privé-sector vertegenwoordigen, tegenover minder dan 60 procent in 1999. Dat resultaat kan verklaard worden door de snellere groei van de economische activiteit en de bijkomende verminderingen van socialezekerheidsbijdragen.

De groei van de werkgelegenheid in de loop van 1999-2000 zorgt voor een stijging van de werkgelegenheidsgraad (uitgedrukt als de totale werkgelegenheid in procent van de bevolking op arbeidsleeftijd) van 57,4 procent in 1998 naar 58,1 procent in 1999 en 58,9 procent in 2000. Van 1994 tot 2000, zou de werkgelegenheidsgraad in totaal met 3 procentpunten toenemen, of gemiddeld met 0,5 procentpunt per jaar.

Grafiek 4 - Werkgelegenheid en werkgelegenheidsgraad

Driekwart van de jobcreatie dit jaar zou aanleiding geven tot een daling van het aantal werklozen, overeenkomend met bijna 41.000 personen (werkloosheid definitie Ministerie van Arbeid en Tewerkstelling). Het resterende kwart stemt overeen met een toename van de beroepsbevolking.

De gunstige economische groeivooruitzichten voor dit jaar laten een verdere terugdringing van het overheidstekort toe.