Perscommuniqués (10)

Het ’Plan voor duurzame ontwikkeling’ van de federale regering zorgt niet voor de trendbreuk die nodig is om de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's) te bereiken. Dat is een van de conclusies van het laatste rapport van het Federaal Planbureau. Dat rapport vergelijkt ook voor het eerst de positie van België met die van de EU-landen. Het analyseert eveneens de belangrijke verschillen tussen vrouwen en mannen om die doelen te halen en daarbij niemand achter te laten.

België heeft zich ertoe verbonden om alle mondiale duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's) te bereiken in 2030. Zonder nieuwe maatregelen zullen veel van die doelstellingen niet gehaald worden. De federale overheidsdiensten hebben concrete acties uitgevoerd, hoewel een politieke impuls om de SDG’s te realiseren ontbrak.

Zoals alle lidstaten van de Verenigde Naties heeft België zich ertoe verbonden om in 2030 de mondiale duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) te bereiken. Het Federaal rapport inzake duurzame ontwikkeling 2017 toont dat:

• de SDG’s in veel gevallen een streven blijven dat nog in becijferde doelstellingen moet worden vertaald;
• de huidige evoluties dikwijls in de richting van de SDG’s gaan;
• de becijferde doelstellingen, als die bestaan, in het algemeen lang niet bereikt worden met de voortzetting van de huidige evoluties; die doelstellingen bereiken, vergt dus gewijzigd beleid.

Het Federaal Rapport inzake duurzame ontwikkeling 2015 onderzoekt twee transitiescenario’s naar een België in duurzame ontwikkeling in 2050. Ondanks enige vooruitgang sinds 1992, volstaan de huidige evoluties slechts zelden om de door de overheid bepaalde doelstellingen te realiseren. Die twee scenario’s tonen de impuls die consumenten en producenten samen met de overheid kunnen geven om de doelstellingen van duurzame ontwikkeling te bereiken in 2050.

Het Federaal rapport inzake duurzame ontwikkeling 2011 maakt in drie opzichten de balans op van twintig jaar duurzame ontwikkeling in België. Ten eerste onderzoekt het rapport de evolutie van 25 sleutelindicatoren sinds 1992. Ten tweede evalueert het de Belgische federale strategie in de periode 1997-2010. Ten derde gaat het dieper in op concrete verbintenissen uit de federale plannen. Met dat alles biedt het een stand van zaken en een evaluatie van de bestaande toestand en van het gevoerde beleid inzake duurzame ontwikkeling. Op die basis formuleert het rapport tien aanbevelingen voor de beleidsmakers om het politieke engagement voor duurzame ontwikkeling te hernieuwen.

• Vooruitgang sinds 1992 onvoldoende om aantal concrete doelstellingen op tijd te bereiken
• Strategie versterkt door gewijzigde wet, maar ook risico’s op verzwakking
• Uitvoering van planmaatregelen blijven volgen om beleid te kunnen evalueren en verbeteren
• Tijd om politiek engagement voor duurzame ontwikkeling te hernieuwen

Indicatoren om de ontwikkeling van de samenleving te beoordelen, staan centraal in het vijfde Federaal rapport inzake duurzame ontwikkeling. Het rapport draagt bij tot het debat over instrumenten om de vooruitgang te meten en formuleert aanbevelingen voor de beleidsmakers. Het besluit dat het onmogelijk is alle informatie in één enkele indicator of in een paar indicatoren samen te vatten. Zelf presenteert het rapport een tabel met 88 indicatoren waarvan het de trends onderzoekt in de richting van doelstellingen van duurzame ontwikkeling. Het rapport bevat ook een beknoptere tabel.

• Voldoende aantal indicatoren is noodzakelijk om ontwikkeling te beoordelen
• Indicatoren tonen de trends van de veranderingen in de samenleving en het beleid
• Bij elke overheidsmaatregel meteen indicatoren bepalen om de uitvoering te volgen
• Gebrek aan langetermijnvisie en coherente doelstellingen belemmeren duurzame ontwikkeling

Het Federaal Planbureau publiceert zijn vierde tweejaarlijks Federaal rapport inzake duurzame ontwikkeling, met als titel: De transitie naar een duurzame ontwikkeling versnellen. Dit Rapport kijkt vooral naar de toekomst. Het presenteert ambitieuze doelstellingen van duurzame ontwikkeling en schetst twee mogelijke wegen om die doelstellingen tegen 2050 te bereiken. Het onderzoekt veranderingen in de consumptie- en productiepatronen in het algemeen en in het energie- en voedselsysteem in het bijzonder. Het Rapport stelt vast dat een aantal van de huidige trends op termijn onhoudbaar zijn omdat ze negatieve gevolgen hebben voor mens, milieu en economie.

Het Federaal Planbureau (FPB) publiceert zijn tweejaarlijks Federaal Rapport over Duurzame Ontwikkeling getiteld “Ontwikkeling begrijpen en sturen”. Het Rapport analyseert de ontwikkeling van België in de loop van de periode 2000-2004. Deze Rapporten dienen onder meer als basis voor de federale regering om haar vierjaarlijkse Plannen inzake Duurzame Ontwikkeling op te stellen.

Het Rapport 2000-2004 evalueert de vooruitgang die de voorbije jaren in het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling werd geboekt. Dat beleid zet onder andere de internationale verklaringen en verbintenissen zoals die van Rio, Kyoto, Johannesburg... om in beleidsbeslissingen.

Naast die beleidsevaluatie, onderzoekt het Rapport ook 20 domeinen waarin de ontwikkeling nu onder druk staat. Onze levensomstandigheden wijzigen elke dag onder invloed van die domeinen van druk. Het gaat zowel om risico’s van armoede, milieuverloedering en economische vertraging. Het rapport toont hoe al die domeinen van druk hinderpalen creëren voor een duurzame ontwikkeling.

Dit derde Rapport helpt ook de onderlinge relaties te begrijpen, zo ook de evolutie van de demografie, van de consumptie en van de productie. Het steunt op een tabel van 44 indicatoren die uit de voorgaande Rapporten inzake duurzame ontwikkeling komen. Hun evolutie wordt vooral gekenmerkt door onzekerheid, aangezien verschillende onder hen niet evolueren in de richting van de doelstellingen die erbij horen. Maar de balans is momenteel beter voor de economische indicatoren dan voor deze die rechtstreeks betrekking hebben op de mens en het milieu.

Het Rapport 2000-2004 doet ten slotte een reeks aanbevelingen van “good governance” om de situatie gaandeweg te verbeteren. Het beveelt bijvoorbeeld aan om meer aandacht te besteden aan toekomstverkenning met als horizon het jaar 2050. Dat zou op een participatieve basis moeten gebeuren met behulp van de wetenschappelijke inbreng van experts en de ervaring van maatschappelijke actoren.

Het Federaal Planbureau (FPB) publiceerde zopas Een stap naar duurzame ontwikkeling? Federaal rapport inzake duurzame ontwikkeling 2002. Het werd opgesteld ter uitvoering van de wet van 5 mei 1997 betreffende de coördinatie van het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling.

Duurzame ontwikkeling beantwoordt aan de behoeften van vandaag zonder de capaciteit van de toekomstige generaties om hun eigen behoeften in te vullen, in gevaar te brengen. (Brundtland-rapport, 1987).