Page Title

Publicaties

Om de transparantie en informatieverstrekking te bevorderen, publiceert het FPB regelmatig de methoden en resultaten van zijn werkzaamheden. De publicaties verschijnen in verschillende reeksen, zoals de Vooruitzichten, de Working Papers en de Planning Papers. Sommige rapporten kunnen ook hier geraadpleegd worden, evenals de nieuwsbrieven van de Short Term Update die tot 2015 werden gepubliceerd. U kunt op thema, publicatietype, auteur en jaar zoeken.

Interne migraties in België: wie, waarom en naar welke gemeenten? En waarom niet naar steden? [ Working Paper 08-04 - ]

Migratie en verhuizing zijn twee verschillende termen om een zelfde demografisch fenomeen aan te duiden. Op elk ruimtelijk niveau zorgt dit fenomeen voor de grootste bevolkingswijzigingen, in aantal veel belangrijker dan geboortes en sterftes. Op wereldvlak veroorzaken migraties grote bevolkingsstromen. Enerzijds zijn er migraties tussen ontwikkelingslanden onderling, voornamelijk veroorzaakt door natuurlijke rampen en oorlogen. Anderzijds grijpen er belangrijke volksverhuizingen plaats tussen ontwikkelings- en ontwikkelde landen, het merendeel gestoeld op economische aspiraties. De groeiende mondialisering met in haar kielzog een toename van armoede en ongelijkheid wordt hier vaak met de vinger gewezen. Naast economische internationale bewegingen bestaan er ook asielmigraties. Dit zijn migraties van bevolkingsgroepen die een vijandig regime ontvluchten op zoek naar een betere toekomst in een ander land. Gezinsherenigingen vormen dan een vierde categorie van internationale migratiestromen. Deze 4 types van internationale migratie moeten echter duidelijk onderscheiden worden van interne migraties binnenin een land. En het is deze interne migratie die het voorwerp uitmaakt van dit werk.

  PDF & Download

  Auteurs

Danielle Devogelaer (A)
 
A : Auteur, C : Contribuant

  Publicatietype

Working Papers

De Working Paper presenteert een studie of analyse die het FPB op eigen initiatief uitvoert.

In deze studie worden interne verhuismotieven van en naar Belgische gemeenten in het algemeen en naar steden in het bijzonder onderzocht. Dergelijke verhuisbewegingen werden de afgelopen 4 decennia gekenmerkt door een beweging waarbij de stad de rug werd toegekeerd en eerder gemigreerd werd richting buitengebied. In de literatuur betitelt men deze beweging als peri-urbanisatie. Peri-urbanisatie houdt heel Europa in haar greep, en spreidt haar tentakels ook uit over de Verenigde Staten en delen van Azië. Niet erg verwonderlijk dat ook België met dit fenomeen te maken krijgt. In deze studie wordt verder ingegaan op dit fenomeen. Meer bepaald komen volgende onderzoeksvragen aan bod:

  • Kon in de periode 1998-2000 een halt toegeroepen worden aan de peri-   urbanisatiegolf?
  • Welke factoren beïnvloeden de lokalisatie van bewoners, of welke karakteristieken spelen mee in een interne migratiebeweging?
  • Hoe kunnen steden zich beter wapenen tegen de uitstroom van inwoners, of welke initiatieven kunnen steden ondernemen om een positief intern migratiesaldo te bekomen?


Om dit onderzoek uit te voeren, werd gebruik gemaakt van interne migratiegegevens op gemeentelijk niveau. De periode die daarbij bestudeerd werd, is de periode 1998-2000.


Voor de totale bevolking blijkt het netto intern migratiesaldo sterk beïnvloed te worden door tewerkstelling en ameniteiten. Gemeenten met lage werkloosheid en hoge werkgelegenheidsaangroei zullen hogere interne migratiesaldi noteren. Ook ameniteiten zijn belangrijk als vestigingsfactor. Naast natuurlijke ameniteiten zoals tuinen en parken zullen ook medische, maatschappelijke en sociale zorg, sport, recreatie en horeca, openbaar vervoer, diensten met loketfunctie, overheidsfuncties, cultuur, onderwijs en de detailhandelsfunctie bewoners aantrekken, en dit niet alleen in de gemeente zelf, maar ook in naburige gemeenten. Invloeden uit het verleden gemeten door nederzettingspatronen en demografische variabelen hebben eveneens een impact op interne migratie.


Wanneer een onderscheid wordt gemaakt naar leeftijdsgroepen die zich in de “actieve” leeftijdscategorie (18-64) bevinden, kunnen een aantal verschilpunten in verhuismotieven waargenomen worden. Zo zullen de vier onderscheiden groepen (18-24, 25-34, 35-49 en 50-64 jaar) een ander belang hechten aan de boven beschreven determinanten, waardoor hun respectievelijke woonpatronen onderling sterk zullen verschillen.
Wanneer de analyse vervolgens op regionaal niveau gevoerd wordt, blijkt dat ook tussen de taalgemeenschappen verschillen bestaan in migratievoorkeuren. Algemeen kunnen we stellen dat de taalgrens een migratiegrens vormt, zowel als barrière voor intergewestelijke migratie als voor de bepalende factoren in lokalisatiegedrag.


Uit dit onderzoek blijkt bovendien dat de stad als woonoord geen historisch achterhaald fenomeen is. Steden tellen nog steeds significant meer inwoners dan andere gemeenten. Toch blijkt dat in de onderzochte periode peri-urbanisatie nog altijd voelbaar was. Gemeenten verder verwijderd van de stadskern blijken (hogere) positieve migratiesaldi te noteren dan de steden zelf. Voor de onderzochte periode kunnen we zelfs vaststellen dat de druk op de groene buitengemeenten aanhield en dat de stadsvlucht zich nog verder wist door te zetten.


Gezien deze peri-urbanisatie een hoog maatschappelijk kostenkaartje heeft in termen van congestie, ruimtelijke segregatie van bepaalde bevolkingsgroepen, duplicatie van infrastructuur, luchtvervuiling, geluidshinder en transformatie van schaars recreatiedomein en bosgronden in ruimtelijk inefficiënte woonzones wordt een pleidooi gevoerd voor het herconcentreren van de woonfunctie binnen stedelijk gebied. Idealiter moet deze herconcentratie nagestreefd worden door en samen met een verwevenheid van woon- en werkfunctie. Enkele aanbevelingen worden daarbij aangereikt. Een degelijk woonaanbod aan haalbare prijzen, groene stroken, kindvriendelijke buurten, sensibiliseringscampagnes, gerichte en gecoördineerde acties, een degelijk stedelijk mobiliteitsplan en een herziening van het fiscale aanslagsysteem zijn een greep uit de voorgestelde initiatieven.

  Beschikbare gegevens

None

Please do not visit, its a trap for bots