Page Title

Publicaties

Om de transparantie en informatieverstrekking te bevorderen, publiceert het FPB regelmatig de methoden en resultaten van zijn werkzaamheden. De publicaties verschijnen in verschillende reeksen, zoals de Vooruitzichten, de Working Papers en de Planning Papers. Sommige rapporten kunnen ook hier geraadpleegd worden, evenals de nieuwsbrieven van de Short Term Update die tot 2015 werden gepubliceerd. U kunt op thema, publicatietype, auteur en jaar zoeken.

Documents (90)

2024

  • Beschrijving en gebruik van het model Artelys Crystal Super Grid 06/02/2024

    Het Artelys Crystal Super Grid model, ontwikkeld door het Franse bedrijf Artelys, richt zich op de elektriciteitssector. Het werkt met een hoge temporele resolutie en maakt het mogelijk de impact te beoordelen van maatregelen die het productiepark beïnvloeden, aan de hand van een aantal indicatoren. Die indicatoren hebben meer bepaald betrekking op de bevoorradingszekerheid, de elektriciteitskost en de duurzaamheid van het systeem, via broeikasgasemissies.

    Working Papers - DC2024_WP_06  Publication(fr), Publicatie(nl),

2021

  • Newsletter Interfederaal Instituut voor de Statistiek (nr 1 – Oktober 2021) 20/10/2021

    Op deze Europese dag van de Statistiek willen we u graag kennis laten maken met de nieuwe nieuwsbrief van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek (IIS), waarvan het Planbureau deel uitmaakt. Via deze nieuwsbrief wil het IIS professionele gebruikers van officiële statistieken tweemaal per jaar een overzicht geven van zijn activiteiten.

    Andere publicaties - IIS 01  Newsletter(fr), Newsletter(nl),

  • Bon vent: setting sail for a climate neutral Belgian energy system – Future Belgian offshore wind unravelled 18/10/2021

    Deze paper onderzoekt welke rol offshore wind kan spelen om België te helpen klimaatneutraliteit te bereiken tegen 2050. De Belgische Exclusieve Economische Zone is beperkt en de exploitatie ervan voor energiedoeleinden kan niet onbeperkt worden uitgebreid. Daarom kijkt deze paper naar de ontwikkeling van gezamenlijke hybride offshore windprojecten die in hernieuwbare energiecapaciteit voorzien en tegelijk als interconnectoren kunnen dienen die verschillende landen met elkaar verbinden. Er worden twee scenario's gedefinieerd en bestudeerd, die verschillen in het ambitieniveau om deze hybride hubs te ontwikkelen en de nodige elektriciteit te leveren voor een gedefossiliseerde Belgische economie.

    Working Papers - Working Paper 08-21  Publication(en),

2020

  • Twintig jaar langetermijnenergievooruitzichten - Een retrospectieve analyse 10/12/2020

    Het Federaal Planbureau maakt sinds 20 jaar langetermijnenergievooruitzichten voor België, met een frequentie van één studie om de drie jaar. De eerste editie werd gepubliceerd in januari 2001 en de zesde en meest recente editie in oktober 2017. In het najaar van 2020 hadden er nieuwe energievooruitzichten moeten verschijnen, maar dat zal niet het geval zijn. Een van de redenen is het ontbreken van een recente Europese oefening waarop de energievooruitzichten van 2020 kunnen bouwen. Om in overeenstemming te zijn met de Europese context, zijn de Belgische vooruitzichten immers grotendeels gebaseerd op de projecties van de Europese Commissie, waarvan de laatste publicatie dateert van 2016. In plaats van nieuwe Belgische vooruitzichten werd ervoor gekozen om een project dat ons al lang interesseerde concreet gestalte te geven: een retrospectieve analyse van de voorgaande vooruitzichten ondernemen en publiceren.

    Vooruitzichten - FOR_ENERGY2020_12251  Publication(fr), Publicatie(nl),

  • Fuel for the future - More molecules or deep electrification of Belgium's energy system by 2050 21/10/2020

    In dit rapport wordt de plaats die waterstof kan innemen in het toekomstige Belgische energiesysteem tegen 2050 onder de loep genomen. Dit rapport richt zich in feite op twee uiteenlopende evoluties van het (eind)energieverbruik: enerzijds een verregaande elektrificatie van het finaal energieverbruik en anderzijds een voortgezet en groter gebruik van gas voor vervoer, (industriële) warmte en elektriciteitsopwekking. Verschillende uitkomsten van de twee toekomstvisies worden beschreven zoals de vereiste investeringen in infrastructuur (interconnecties, elektrolysers, opslag). 

    Working Papers - Working Paper 04-20  Publication(en),

  • Corona schudt de Belgische elektriciteitssector danig door elkaar 17/06/2020

    In deze ongeziene periode van langdurige lockdown als gevolg van de wereldwijde verspreiding van het coronavirus worden effecten in alle geledingen van de maatschappij waargenomen. Gegeven de natuur, omvang en snelheid van de sanitaire crisis blijven ook de energiemarkten niet gespaard en wordt het energielandschap danig door elkaar geschud. Een aantal zwakke plekken in het huidige systeem worden hierdoor blootgelegd.

    Artikels - Article 20200617  

2019

2018

  • Nucleaire onbeschikbaarheid in november 03/10/2018

    De aankondiging van ENGIE, de operationele uitbater van de 7 nucleaire reactoren op Belgische bodem, op vrijdag 21 september 2018 dat de nucleaire eenheid T3 vijf maanden langer zal stilliggen dan verwacht (tot 1 maart 2019), T2 tot begin juni 2019 niet operationeel zal zijn en T1 eind oktober een geplande onderhoudsbeurt zal ondergaan, heeft een niet te ontkennen impact op het Belgische elektriciteitsproductiepark. Eerder werd al gecommuniceerd dat ook D1, D2 en D4 tot december 2018 zullen stilliggen. In de praktijk betekent dat dat de hele maand november 2018 slechts 1 van de 7 kernreactoren in staat zal zijn om stroom te leveren. Gegeven het grote aandeel van nucleaire energie in de binnenlandse elektriciteitsopwekking en het wegvallen van 85% van deze capaciteit tijdens de winterperiode dient de toereikendheid van het aanbod om de vraag op elk moment te voorzien nauwkeurig opgevolgd te worden. Dat is des te meer het geval omdat een volledig uitvallen van de stroom in België een erg grote economische kost veroorzaakt.

    Artikels - Article 20181003  

  • Insights in a clean energy future for Belgium - Impact assessment of the 2030 Climate & Energy Framework 17/05/2018

    In oktober 2017 heeft het Federaal Planbureau zijn driejaarlijkse energievooruitzichten gepubliceerd. Die vooruitzichten documenteren de Belgische energie- en broeikasgasemissieprojecties bij ongewijzigd beleid tegen 2050. Ze tonen dat België ver verwijderd is van de doelstellingen die zijn vastgelegd in het Pakket schone energie en het Akkoord van Parijs. Daarom moeten deze vooruitzichten worden aangevuld door een ander rapport dat een andere invalshoek aanneemt. Dat rapport beschrijft drie alternatieve beleidsscenario’s die zowel verenigbaar zijn met het Europese klimaat- en energiekader 2030 als met de broeikasgasemissiereductiedoelstellingen voor 2050 op EU-niveau.

    Working Papers - Working Paper 05-18  Publication(en), Slides - Danielle Devogelaer & Dominique Gusbin (BFP - FPB)(en), Slides - Jos Delbeke (European Commission)(en), Slides - Peter Claes (Febeliec)(en),

  • Impact van het Pact - Bijkomende cijfers ter staving van een Energiepact 26/02/2018

    Op 22 december 2017 werd het Federaal Planbureau aangezocht door het Kabinet van federaal Minister van Energie Mevr. Marghem om een nieuwe studie uit te voeren. De aanleiding van deze opdracht was de vraag naar bijkomende cijfers na het verschijnen van de gemeenschappelijke Visienota opgesteld door de vier Ministers van Energie. De opdracht van deze extra studie bestaat erin de impact van bepaalde socio-economische indicatoren te analyseren voor vier elektriciteitsscenario’s met als tijdshorizon het jaar 2030.

    Rapporten - OPREP201802  Publication - Publicatie(mix),

2017

  • Het Belgische energielandschap tegen 2050 - Een projectie bij ongewijzigd beleid 27/10/2017

    Deze energievooruitzichten beschrijven de evolutie van het nationaal energiesysteem tot 2050 bij ongewijzigd beleid. Het laat toe op Belgisch niveau lessen te trekken over de eventuele nood aan bijkomend beleid en maatregelen in de context van het Europese klimaat- en energiekader tegen 2030 en de transitie naar een lagekoolstofmaatschappij tegen 2050. In dat opzicht kan dit rapport een waardevolle bijdrage leveren aan het debat over het interfederale energiepact dat erop gericht is een gemeenschappelijke energievisie te bepalen voor de verschillende gefedereerde entiteiten tegen 2030 en 2050.

    Vooruitzichten - EFEN2017  Publication(fr), Publicatie(nl),

  • Increasing interconnections: to build or not to build, that is (one of) the question(s) - Addendum to the cost-benefit analysis of adequate future power policy scenarios 28/09/2017

    Op vraag van de federale minister van Energie werd dit rapport opgesteld als verlengstuk van de kosten-batenanalyse die in februari 2017 door het Federaal Planbureau werd uitgevoerd. Het is een aanvulling op de februaristudie aangezien een aantal bijkomende elementen die een impact hebben op het Belgische productiepark in detail worden bestudeerd. Vier onderwerpen worden behandeld. Een eerste betreft de impact van een toename met 2 GW van de Belgische grensoverschrijdende transmissiecapaciteit op de werking van het binnenlandse flexibele thermische productiepark. Het effect van die toename op de draaiuren, de marginale kosten van het systeem, de CO2-emissies, de benodigde aardgasvolumes en de tewerkstelling wordt beschreven. Ten tweede wordt een evaluatie gemaakt van de kosten om de huidige gasgestookte centrales operationeel te houden. Een vergelijking wordt gemaakt met de kosten om nieuwe flexibele betrouwbare eenheden te bouwen. Ten derde wordt de socio-economische impact onderzocht van een verhoogd risico op een black-out. De economische asymmetrie die ontstaat in de kosten en baten van het behouden van voldoende binnenlandse productiecapaciteit om het wettelijk gedefinieerde Loss of Load (LOLE) criterium van 3h te honoreren, wordt gedocumenteerd. Ten slotte wordt in het rapport ook de vraag onderzocht van een voortijdig sluiten van in de Belgische markt aanwezige gasgestookte centrales die nog niet aan het einde van hun operationele werkingsduur zijn gekomen. Dat gebeurt aan de hand van verschillende indicatoren.

    Rapporten - CBA_201702  Publication(en),

  • Economische vooruitzichten 2017-2022 20/06/2017

    De Economische vooruitzichten van het Federaal Planbureau laten toe om een toekomst ‘bij ongewijzigd beleid’ te schetsen van de Belgische economie voor de komende vijf jaar. De Vooruitzichten 2017-2022 houden rekening met een bescheiden economisch herstel in de eurozone en worden gekenmerkt door economische beleidsmaatregelen op Belgisch niveau die de groei arbeidsintensiever maken.

    Vooruitzichten - Economic outlook 2017-2022  Publication(fr), Presentation - slideshow(mix), Publicatie(nl),

  • Cost-benefit analysis of a selection of policy scenarios on an adequate future Belgian power system - Economic insights on different capacity portfolio and import scenarios 22/02/2017

    Dit rapport stelt een kosten-batenanalyse voor van beleidsscenario’s die coherent zijn met een toereikend Belgisch elektriciteitssysteem tegen 2027. De beleidsscenario’s zijn gebaseerd op gegevens uit twee rapporten die in 2016 door de nationale transmissienetbeheerder Elia zijn opgesteld. De rapporten van Elia handelen over de nood aan toereikendheid en flexibiliteit van het toekomstig Belgisch elektriciteitssysteem door de behoefte aan een ‘structureel blok’ en het vereiste volume ervan te berekenen. Het structurele blok wordt gedefinieerd als het nationale volume aan regelbaar vermogen dat nodig is om te voldoen aan de huidige wettelijke criteria qua bevoorradingszekerheid opdat op elk moment productie en verbruik in evenwicht zouden zijn. De kosten-batenanalyse buigt zich dan over de implicaties van verschillende invullingen van het structurele blok voor een aantal componenten van de sociaal-economische welvaart. Ze biedt een antwoord op de bezorgdheid die werd geuit door een aantal stakeholders na de publicatie van de Elia-rapporten.

    Rapporten - CBA_2017  Publication(en),

2016

  • Wat bepaalt de groothandelsprijzen voor elektriciteit in een kleine, open economie? - Lessen uit de nucleaire heropstart in België 12/10/2016

    Deze paper onderzoekt de impact van de sluiting en sequentiële heropstart van enkele kerncentrales op de groothandelsprijzen voor elektriciteit op de Belgische elektriciteitsbeurs met behulp van een duale methode. In de eerste benadering worden publieke hoge-frequentiemarktgegevens gebruikt om een robuust statistisch model te ontwikkelen dat wordt ingezet om het effect te onderzoeken van variaties in nucleaire elektriciteitsopwekking op de groothandelsprijzen. Het kwantificeren van dit fenomeen, ook het merit-order effect genoemd, met behulp van econometrische methodes komt neer op een geschatte prijsdaling van gemiddeld ongeveer 10 €/MWh per jaar voor een nucleaire capaciteitsverhoging van 2,5 GW. Het belang en de impact van de openheid van de Belgische markt en haar sterke afhankelijkheid van grensoverschrijdende energie-uitwisselingen komt daarbij duidelijk naar voren. Naast deze empirische benadering wordt het optimalisatie-instrument Crystal Super Grid gebruikt om de impact te becijferen van de herwonnen beschikbaarheid van kernreactoren op tal van indicatoren die het Belgische en Europese elektriciteitslandschap kenmerken. Er is een positief effect merkbaar op de algemene welvaart, het consumentensurplus en de CO2-emissies. Voor de prijzen bevestigt deze analyse het negatieve merit-order effect dat gemiddeld 3,8 €/MWh over een jaar zou bedragen. Volgens deze analyse kunnen evenwel tijdelijke uurverschillen van 30 €/MWh optreden. De paper beschrijft vervolgens de mogelijke oorzaken van de verschillen tussen de twee benaderingen.

    Onze bevindingen hebben belangrijke beleidsimplicaties omdat ze aantonen dat er rekening moet worden gehouden met de neerwaartse impact van een verlengde nucleaire elektriciteitsopwekking op de groothandelsprijzen voor elektriciteit bij het herzien van (de kalender in) de wet op de kernuitstap aangezien deze de noodzakelijke overschakeling naar een koolstofarme economie kan vertragen.

    Working Papers - Working Paper 09-16  Publication(en), Publication(fr), Publicatie(nl),

2015

  • Economische vooruitzichten 2015-2020 12/05/2015

    De ‘Economische vooruitzichten 2015-2020’ kondigen een groeiherstel van de Belgische economie aan. Die groei is nog relatief bescheiden (gemiddeld 1,5 % per jaar), maar zou gepaard gaan met een vrij sterke werkgelegenheidsgroei (gemiddeld bijna 34 000 jobs per jaar). Het economisch gewicht van de gezamenlijke overheid zou afnemen, o.m. in termen van werkgelegenheid, en samen met de daling van de rentelasten bijdragen tot de aanzienlijke vermindering van het overheidstekort, dat 1,1 % van het bbp zou bedragen in 2020.

    Vooruitzichten - Economic outlook 2015-2020  Publication(fr), Publicatie(nl), Synthèse(fr), Synthese(nl), Évolutions macroéconomiques(fr), Marché du travail(fr), Finances publiques(fr), Consommations d’énergie et émissions de gaz à effet de serre(fr), Macro-economische evoluties(nl), De arbeidsmarkt(nl), Overheidsfinanciën(nl), Energieverbruik en broeikasgasemissies(nl),

  • 2030 Climate and Energy Framework for Belgium - Impact assessment of a selection of policy scenarios up to 2050 29/04/2015

    Het Federaal Planbureau heeft op 17 oktober 2014 de vijfde editie van zijn driejaarlijkse langetermijn­energievooruitzichten gepubliceerd. Het rapport beschrijft een Referentiescenario tot 2050 en toont daarbij aan er een belangrijke kloof bestaat tussen dit Referentiescenario en de inspanningen die nodig zijn om op koers te blijven voor het Europese Klimaat- en Energiekader tegen 2030 en de transitie naar een koolstofarme economie tegen 2050. Die analyse onderstreept dan ook de nood aan bijkomend beleid en maatregelen. Die vaststelling vormde de aanleiding voor het schrijven van deze Working Paper waarin drie beleidsscenario’s worden geanalyseerd die verenigbaar zijn met de uitdagingen aangestipt door de Europese Raad op het vlak van broeikasgasemissiereducties tegen 2030 en 2050. De paper beschrijft de impact op het Belgisch energiesysteem, naast een aantal welbepaalde milieu- en socio-economische effecten.

    Working Papers - Working Paper 03-15  Publication(en),

  • Studie over de perspectieven van elektriciteitsbevoorrading tegen 2030 15/01/2015

    De Studie over de perspectieven van elektriciteitsbevoorrading tegen het jaar 2030 (prospectieve studie elektriciteit 2 of PSE2) volgt op de Studie over de perspectieven van elektriciteitsbevoorrading 2008-2017 (PSE1), die gepubliceerd is in december 2009. De studie is opgemaakt door de Algemene Directie Energie van FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie in samenwerking met het Federaal Planbureau.

    Andere publicaties - REP_ENERG_1301  Etude(fr), Studie(nl),

2014

  • De prijs van elektriciteit en aardgas voor ondernemingen in België - Samenstelling, niveau en evolutie ten opzichte van de buurlanden 18/12/2014

    De steeds duurder wordende elektriciteit en aardgas noopten in 2012 de federale regering tot maatregelen om de prijzen beter te beheersen en zo het Belgische concurrentievermogen te verbeteren. Deze studie onderzoekt de prijsevolutie van elektriciteit en aardgas voor ondernemingen in België en drie buurlanden gedurende 2007 - 2014. Dat gebeurt aan de hand van de prijzenstatistiek van Eurostat en enkele andere databronnen. Het blijkt dat de gemiddelde prijzen van elektriciteit in België lange tijd de op één na hoogste van de vier landen geweest zijn, maar dat de prijsstijgingen minder sterk waren dan in Duitsland en Frankrijk. Zodoende zijn anno 2014 de prijzen veeleer middelmatig tot laag, waarmee de maatregelen effect gehad lijken te hebben. De prijzen van aardgas hoorden al die tijd bij de laagsten. Toch blijven er nog aandachtspunten, vooral voor wat de prijs van elektriciteit betreft. Het belangrijkste daarvan betreft de energie-intensieve industrie. Daar kennen de vier landen fiscale kortingen en soms zelfs kortingen op de netwerktarieven. De positie van België is daardoor mogelijk minder gunstig dan uit de gemiddelde prijzen zou blijken. Het is dus van belang om de prijzen voor de energie-intensieve industrie te blijven analyseren.

    Working Papers - Working Paper 10-14  Publicatie(nl),

  • Het Belgische energiesysteem in 2050: Waar naartoe? - Beschrijving van een Referentiescenario voor België 17/10/2014

    Het Federaal Planbureau publiceert om de drie jaar een rapport waarin de langetermijnenergievooruitzichten voor België worden beschreven. Dit rapport is ondertussen al het vijfde in de reeks. De voorgestelde energievooruitzichten simuleren het Europees wetgevend Klimaat/Energiepakket voor België tegen 2020. De publicatie beperkt zich echter niet tot de horizon 2020, maar schetst de evolutie van het Belgische energiesysteem tot 2050.

    Vooruitzichten - EFEN2014  Publication(fr), Publicatie(nl),

  • Belgische black-outs berekend - Een kwantitatieve evaluatie van stroompannes in België 10/03/2014

    Liberalisering, interne markt, interconnecties, reductie van broeikasgasemissies, hernieuwbare-energiedoelstelling: zijn al deze thema’s te verzoenen ? En zo ja, blijft het licht dan wel branden ? Dat is een grote bekommernis van een aantal spelers op het elektriciteitstoneel, niet in het minst van de Staatssecretaris voor Energie die aansprakelijk is voor het garanderen van de bevoorradingszekerheid. In tijden van toenemende productie door variabele energiebronnen en van vertekende investeringssignalen is het garant staan voor de bevoorradingszekerheid geen evidente klus. Het uitblijven van investeringen in benodigde reservecapaciteit en –worst case scenario- het ontoereikend zijn van de productiecapaciteit kunnen immers leiden tot hoog oplopende kosten voor de maatschappij. In deze Working Paper wordt ingezoomd op het specifieke geval dat het, ondanks alle genomen initiatieven en mechanismen, toch fout zou gaan: een nationale stroompanne die de Belgische economie gedurende 1 uur vleugellam maakt en het prijskaartje dat daaraan vasthangt, wordt bestudeerd. 

    Working Papers - Working Paper 03-14  Publicatie(nl),

2013

  • Walking the green mile in Employment - Employment projections for a green future 09/09/2013

    In 2011 bestelden de 4 ministers van Energie een haalbaarheidsstudie bij een consortium van drie wetenschappelijke instellingen. Het Federaal Planbureau, ICEDD en VITO werden aangezocht zich te buigen over de vraag of ons huidig energetisch systeem (dat niet alleen elektriciteit omvat, maar ook verwarming, koeling en transport) tegen 2050 kan omgebogen worden naar een 100% hernieuwbaar alternatief, en wat dit dan wel zou kosten. Na een jaar studiewerk kwam dit triumviraat tot het besluit dat een dergelijke doelstelling technisch gerealiseerd kan worden, maar dat er een belangrijke maatschappelijke omslag vereist is waarmeeeen aanzienlijk prijskaartje gemoeid is. Terzelfdertijd vallen er evenwel een aantal baten te rapen, zoals een significante daling van de invoerkosten van fossiele brandstoffen (olie, aardgas en steenkool) die niet alleen onze externe energiefactuur, maar ook de politieke en economische risico’s die gelinkt zijn met deze invoer fors verbetert, een sterke terugval van de broeikasgasemissies waardoor gezondheidsrisico’s en schadekosten sterk ingeperkt kunnen worden en, tenslotte, de mogelijkheid tot aanzienlijke jobcreatie. Deze Working Paper onderzoekt de nettojobcreatie die een maatschappelijke keuze voor veel meer hernieuwbare energie kan teweegbrengen, maar duidt ook op mogelijke valkuilen en vereiste voorwaarden.

    Working Papers - Working Paper 07-13  Publication(en),

  • Analyse de l’adéquation de la production électrique en Belgique à l’horizon 2030 - Analyse basée sur les scénarios du projet d’EPE2 02/09/2013

    De analyse die in deze Working Paper wordt voorgesteld, is gebaseerd op de scenario’s van het ontwerp van Prospectieve Studie Elektriciteit (PSE2) opgemaakt door de Algemene Directie Energie van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie in samenwerking met het Federaal Planbureau. De hamvraag in deze analyse is te weten of de totale productiecapaciteit die resulteert uit het betrouwbaarheidscriterium aangenomen in de PSE2 coherent is met de resultaten van een toereikendheidsanalyse van de productie volgens de methodologie gebruikt door ENTSO-E, het Europese netwerk van elektriciteitstransmissienetbeheerders. 

    Working Papers - Working Paper 04-13  Publication(fr),

First page Previous page 1 van 4  Next page Last page
Please do not visit, its a trap for bots