Dit rapport kwantificeert de marginale externe transportkosten (congestie- en milieukosten) aan de hand van het PLANET-model van het Federaal Planbureau en vergelijkt ze met de geheven vervoersbelastingen. Die indicatoren kwamen niet aan bod in de ‘Vooruitzichten van de transportvraag in België tegen 2040’, die in 2019 gepubliceerd werden door het Federaal Planbureau en de FOD Mobiliteit en Vervoer. In die zin vult dit rapport die vooruitzichten aan.

Welke arbeidskostenverlagende maatregelen kan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest invoeren om banen te scheppen? Welke maatregelen scheppen het meeste banen en hoeveel kosten ze voor het gewest? Heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest er belang bij dat het Vlaams en het Waals Gewest gelijkaardige maatregelen invoeren? Deze Focus wil een antwoord geven op die vragen en steunt daarbij op het macro-economische HERMREG-model.

De diepe recessie van 2020 zal worden gevolgd door een economisch herstel, maar de herneming zal waarschijnlijk niet volstaan om binnen vijf jaar het niveau van de economische activiteit te bereiken dat zonder de pandemie mogelijk zou zijn geweest. Als dit scenario zich bevestigt, dan heeft dat gevolgen voor de werkgelegenheid en de werkloosheid. De overheidsfinanciën zijn door de crisis nog kwetsbaarder geworden.

Dit rapport vat de resultaten samen van de juniversie van de ‘Economische vooruitzichten 2020-2025’. Het Federaal Planbureau publiceerde in maart een voorlopige versie van deze vooruitzichten. Die hielden geen rekening met de maatregelen ter bestrijding van de coronapandemie en ter ondersteuning van de economische activiteit die na 11 maart werden genomen in België en heel wat andere Europese landen. De resultaten van de voorliggende juniversie zijn dan ook sterk verschillend van die van maart.

In deze ongeziene periode van langdurige lockdown als gevolg van de wereldwijde verspreiding van het coronavirus worden effecten in alle geledingen van de maatschappij waargenomen. Gegeven de natuur, omvang en snelheid van de sanitaire crisis blijven ook de energiemarkten niet gespaard en wordt het energielandschap danig door elkaar geschud. Een aantal zwakke plekken in het huidige systeem worden hierdoor blootgelegd.

Welke activiteiten dragen bij tot de productiviteitsontwikkeling? De EUKLEMS-databank van het Federaal Planbureau geeft een antwoord op die vraag.

Kapitaal, arbeid, technologische vooruitgang: hoe dragen ze bij tot de groei? De EUKLEMS-databank van het Federaal Planbureau geeft een antwoord op die vraag.

Hebben de kenmerken van de arbeidskrachten een impact op de economische groei? De EUKLEMS-databank van het Federaal Planbureau geeft een antwoord op die vraag.

Het Federaal Planbureau zoekt een wetenschappelijk ontwikkelaar voor een contract van onbepaalde duur. Hij/zij zal hoofdzakelijk instaan voor het ontwikkelen van modelleringssoftware en zal de informaticaploeg bijstaan in haar dagelijkse taken.

De coronapandemie en de inperkingsmaatregelen hebben een zware impact op de wereldeconomie. Ook de Belgische economie is in de eerste helft van dit jaar in een diepe recessie beland. Ons scenario gaat uit van een krachtige herneming in 2021 die de krimp van 2020 weliswaar slechts gedeeltelijk goedmaakt. De binnenlandse werkgelegenheid zou over 2020 en 2021 samen met 111 000 personen afnemen.

De maandelijkse evolutie van de index van de consumptieprijzen en de gezondheidsindex, die onder meer gebruikt wordt bij de berekening van de indexering van lonen, sociale uitkeringen en huurprijzen.

Naar aanleiding van de actualisering van de demografische vooruitzichten in het kader van de COVID-19-epidemie voorziet het Federaal Planbureau in 2020 een bevolkingstoename van 17 000 inwoners in plaats van 50 000 wanneer de epidemie niet had plaatsgevonden. Die lagere groei wordt voor 70 % verklaard door de daling van het migratiesaldo en het resterende deel door de stijging van het aantal overlijdens.

De Demografische vooruitzichten 2019-2070 werden begin maart 2020 gepubliceerd, net vóór de eerste tekenen van COVID-19 op het Belgische grondgebied. In het licht van de evolutie van de epidemie en de maatregelen die zijn genomen door de Nationale Veiligheidsraad (NVR) om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan, leek een actualisering van die vooruitzichten onontbeerlijk.

De Eerste Minister en de Minister van Economie zullen weldra overgaan tot de aanwerving van een nederlandstalige Commissaris-adjunct bij het Plan.

Naast de gezondheids- en economische impact, heeft de covid-19-crisis ingrijpende gevolgen voor het volledige leven van mensen. Die crisis heeft een negatieve impact op het welzijn van de Belgen en de belangrijkste determinanten ervan, zoals gezondheid, sociale relaties of levensstandaard. Sommige groepen zijn bijzonder kwetsbaar: de 16-49-jarigen, personen met een laag inkomen, zij die alleen wonen, arbeidsongeschikt of werkloos zijn. Algemeen genomen lopen vrouwen meer dan mannen het risico dat hun welzijn daalt.

Naast de gezondheids- en economische impact, heeft de covid-19-crisis een negatieve impact op het welzijn van de Belgen en de belangrijkste determinanten ervan, zoals gezondheid of sociale relaties. Sommige groepen zijn bijzonder kwetsbaar: de vrouwen, de 16-49-jarigen, personen met een laag inkomen, zij die alleen wonen, arbeidsongeschikt of werkloos zijn. Op basis van de beschikbare informatie meent het FPB dat de impact van de crisis op het welzijn groter is dan tijdens de financieel-economische crisis van 2008.

Op basis van een scenario waarin rekening wordt gehouden met de beperkende maatregelen volgens de huidige regels en zulks gedurende een periode van zeven weken, oordelen de Nationale Bank van België (NBB) en het Federaal Planbureau (FPB) dat het reëel bbp van de Belgische economie in 2020 met 8 % zou kunnen krimpen. Voor 2021 wordt uitgegaan van een opleving (+8,6 %) voor zover de acute fase van de crisis (geconcentreerd tijdens de eerste helft van 2020) het productiepotentieel van de economie geen blijvende schade toebrengt.

Dit document wil eerst en vooral de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s in België vergelijken met vergelijkbare oefeningen die zijn gedaan in andere landen. Daarna wordt een analyse van de resultaten uitgevoerd aan de hand van een transversaal onderzoek van de door de politieke partijen voorgestelde maatregelen. Tot slot wordt de mediabelangstelling van de volledige oefening bestudeerd en de bezoekersaantallen van de website waarop de resultaten zijn verspreid.

In de Economische Vooruitzichten 2020-2025 van maart 2020 van het Federaal Planbureau wordt een projectie van het vorderingensaldo voor het geheel van de gemeenschappen en gewesten voorgesteld. Voorliggend verslag geeft aanvullend een uitsplitsing van dat saldo, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de andere gefedereerde entiteiten. Deze cijfers zullen later nog worden geactualiseerd en in detail worden becommentarieerd bij de publicatie van de ‘Economische Vooruitzichten 2020-2025’ in juni 2020 en de ‘Regionale Economische Vooruitzichten 2020-2025’ in juli 2020.

Deze economische vooruitzichten dragen bij tot de voorbereiding van het Stabiliteitsprogramma 2020-2023 en van het Nationaal Hervormingsprogramma 2020. Gezien de timing van die twee programma’s, houden deze maartvooruitzichten enkel rekening met informatie tot 11 maart, wat een belangrijke tekortkoming is in het licht van de huidige economische context, waarin neerwaartse risico’s zich in een snel tempo verwezenlijken. De vooruitzichten dienen dan ook veeleer als een technische projectie te worden beschouwd met het oog op de twee voornoemde programma’s.