De studies van het FPB beslaan 11 hoofdthema’s: Arbeidsmarkt, Duurzame ontwikkeling, Energie, Internationale economie, Macro-economische vooruitzichten en analyses, Milieu-economische rekeningen en analyses, Overheidsfinanciën, Sectoralerekeningen en -analyses, Sociale bescherming, demografie en toekomstverkenning, Structurele Studiën, Transport.
Welke vooruitgang heeft België geboekt op weg naar een duurzame ontwikkeling? Uit de balans van de 51 opvolgingsindicatoren van de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (de Sustainable Development Goals van de VN of SDG's) blijkt dat bij de voortzetting van de huidige trends, weinig SDG's zullen worden bereikt tegen 2030. Om alle SDG’s te bereiken, zullen dus nieuwe beleidsmaatregelen nodig zijn. Deze conclusie strookt met de conclusies van de tien evaluaties die sinds 2005 zijn verricht.
België heeft eind april zijn Nationaal plan voor herstel en veerkracht ingediend bij de Europese Commissie, die vraagt dat "geen enkele erin opgenomen maatregel voor de doorvoering van hervormingen en investeringsprojecten ernstig afbreuk" mag doen aan zes milieudoelstellingen (het "Do no significant harm" beginsel). De Europese Commissie publiceerde een document met Technische richtsnoeren waarin de methodologie voor de uitvoering van deze evaluatie wordt gedefinieerd. In dit artikel wordt deze methodologie beschreven en wordt uitgelegd hoe ze door het FPB werd toegepast.
Het rapport presenteert de jaarlijkse actualisering van een set aanvullende indicatoren naast het bbp die, naargelang van de beschikbaarheid van de gegevens, betrekking heeft op de periode 1990-2019. Dit rapport legt de nadruk op de geestelijke gezondheid, met drie nieuwe indicatoren over dit onderwerp, en op de vrouw-manverschillen. Het actualiseert de composiete indicator om het welzijn "Hier en Nu" te meten voor België en voor 11 bevolkingsgroepen (volgens geslacht, leeftijd en inkomen), evenals vier composiete indicatoren om de houdbaarheid van het welzijn te meten (de dimensie "later"). Een composiete indicator voor de derde dimensie van duurzame ontwikkeling ("Elders"), zal in de toekomstige edities worden voorgesteld.
Het welzijn van de Belgen daalt al vanaf 2008. Na een verbetering tussen 2015 en 2018 daalt de welzijnsindicator van het Federaal Planbureau opnieuw in 2019. De oorzaak is een achteruitgang van de gezondheid en van de sociale relaties. De covid-19-crisis zal die achteruitgang van het welzijn in 2020 nog versterken. Dat blijkt uit het vandaag gepubliceerde rapport over de aanvullende indicatoren naast het bbp.
De COVID-19 crisis zet de geestelijke gezondheid van de bevolking in België onder druk. De langetermijnevolutie van indicatoren over geestelijke gezondheid van voor die crisis blijkt zorgwekkend te zijn. Geestelijke gezondheidsproblemen veroorzaken direct economische kosten, via uitgaven voor inkomensvervangende voorzieningen en voor de behandeling van aandoeningen. Indirect temperen ze de mogelijkheden van werkgelegenheids- en productiviteitsgroei.
De Task Force Duurzame Ontwikkeling (TFDO) van het Federaal Planbureau (FPB) werkt sinds 1998 in het kader van de federale strategie inzake duurzame ontwikkeling. De TFDO is een van de actoren van die strategie. Hij heeft onder meer de opdracht rapporten op te stellen die het beleid inzake duurzame ontwikkeling evalueren en toekomstverkennende scenario’s op lange termijn presenteren.
Een ontwikkelingspatroon is duurzaam als het toelaat de huidige behoeften op een rechtvaardige wijze te bevredigen zonder de behoeftebevrediging van de toekomstige generaties in gevaar te brengen.
Een duurzame ontwikkeling die een systemisch antwoord biedt voor sociale, milieu-, economische en institutionele problemen wordt gestuurd door de volgende vijf transversale beginselen:
Die vijf beginselen werden in 1992 door de internationale gemeenschap aanvaard tijdens de Conferentie van Rio en het begrip duurzame ontwikkeling werd vooral bekend dankzij drie mondiale conferenties georganiseerd door de Verenigde Naties:
De overkoepelende doelstellingen van duurzame ontwikkeling aanvaard in 1992/2002 en bevestigd in 2012 zijn (Rio +20):
Om bij te dragen aan de opvolging van de door België in die context aangegane verbintenissen publiceert het FPB regelmatig een Federaal rapport inzake duurzame ontwikkeling. Dat gebeurt in het kader van de wet van 5 mei 1997 betreffende de coördinatie van het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling, die ook het Federaal plan inzake duurzame ontwikkeling introduceerde.
Federaal Planbureau